Шұрайлы жер, Тұйық елді мекені, Болашағы жарқын нұрлы ертеңі
Тұйық ауылы таулы, табиғаты тамылжыған сұлу өлкенің бірі. Өзімде қайран қалып таңқалып тұрмын. Мен ат ізін салмағалы бес жылдың жүзі болыпты. Ойлап көрген жанға, оңай уақыт емес. Біз «Қарқара» газетінің журналистері аудан көлеміндегі он екі округтің тыныс тіршілігін барша оқырманға бары мен жоғын көзбен көріп, экономикасы мен даму қарқынын аудан айнасы арқылы таныстырмақпыз. Кешегісі мен бүгіні айғақ ретінде фотоаппаратымызға түсіріп, ауыл адамдарымен әңгімелесіп көзбен көріп қолымызбен ұстап көрдік деуге болады. Тұйық ауылдық округі бойынша 2024 жылдың басынан осы уақытқа дейін атқарған жұмыстары мен алда тұрған міндеттері туралы округ әкімі Жеңісбек Алиасқаровпен тілдесіп өзін сөзге тарттық.
Тұйық ауылдық округіне Тұйық елді мекені кіргендіктен, халық саны – 1062 адам болса, 189 тұрғын үйде 220 түтін бар. Бюджет және салық түсімі 7 айлық жоспар бойынша, мүлік салығы 84000 теңге болса – 104000–ға. Көлік салығы 2789000 теңге жоспарланса бүгінге дейін толық орындаймыз деп сендіремін. Өмірден тәжірибесі мол өткен ғасырдан сан саланы басқарған зоотехник, совхоздың ферма меңгерушісі қызметтері мен қатар бертін келе Кеген аудандық шаруашылық бөлімін басқарған, қазіргі уақытта Тұйық ауылдық округінің әкімі қызметін абыройлы атқарып келеді. Туған күні қарсаңында тұспа тұс келгенімді білдіріп, пайғамбар жасыңыз құтты болсын деген ізгі ниетімізді білдірдік.
Мен көрген 2019 жылмен Тұйық ауылын қазіргі кезеңмен салыстырсақ көп өзгерістің бары қуантты. Ауыл ішіндегі автокөлік жолдары жоғары, төменгі Тұйықтың қара жолдары, түгелімен асфальтталып Кеген бағытына шығар қырқаға дейін автокөлік жүруіне ыңғайланыпты. Бұрын осы жолдар жаңбыр жауса қара батпағы езіліп жүру мүмкіндігі болмаушы еді. Көше шамдары қойылып, кешке жүріп –тұруға жағдай жасалыныпты. Ауылда «Бесқарағай» демалыс паркі салынып, адамдардың бір уақыт отбасы ошақ қасымен демалуларына, келген қонақтардың тау етегіндегі қарағайларды аралап, серуендеуге болатынын байқадық. Бұлда ауыл мәдениетінің көркеюі деп түсінуге болады.
«Ауылына қарап азаматын таны» – демекші ауылға жаңа үлгідегі медпункт салынып ауыл тұрғындарының денсаулығына себеп болар сала тыңғылықты жұмыс жасап тұр. Ауылдағы медпунктте бір фельшер, бір мейірбике жұмыс жасауда. Үлкен ауылға бір жедел жәрдем автокөліктің жоқтығы қиындық туғызады дейді сондағы дәрігерлер мен ауыл тұрғындары.
Құрылыс саласына тоқталсақ, Байназар көшесі бойынан «Балалар ойын алаңы» толық аяқталып пайдалануға беріліпті. Жоғарғы Тұйықта Сүйенішұлы көшесі бойынан «Балалар ойын алаңы» жалпы жоба құны 1070000 теңге, «УПГ» ЖШС жеңімпаз атанып ойын алаңының 70% жұмысы аяқталыпты.
Десе де арнайы тексеріп келген депутат аудандық мәслихат хатшысы Алмасбек Нұғыман мен тексеру комиссиясының мүшесі Ернат Ысқақтың мердігерге сапа жөнінде мән беру керектігін қатаң ескертіп жатқанын естіп, сапаға мән берілгені дұрыс деп есептедік. Мердігер сынды дұрыс қабылдап кемшіліктерді түзететінін жеткізді. Ауылдың көрікті таза болуы және арнайы орындарға шырша отырғызу қолға алыныпты. Ауыз су мәселесі әр тұрғын үйлерге кіргізіліпті. Ауыл ішіндегі өткелдерге көпір жасалынып, қай көшеге барсаңыз да асфальтталған жолды көріп қуанып қалады екенсіз. Болашақтағы туризмнің дамуы үшін де жолдың атқарар міндеті маңызды екенін айтуға болады. Тұйықтан Алматы күре жолына дейін 30% -ы асфальт төселіпті. Ауылдың іргесінен орын тепкен «НҰР-Балапан» жеке меншік бала – бақшасында 30-ға жуық бала тәрбиеленіп жатқанын көзімізбен көрдік. Тұйық ауылында кәсібінің нәсібін көріп отырған кәсіпкерлердің жұмысына сәттілік тіледік. Білім саласы сапалы білім беруде қажірлі еңбек етіп жүрген, 32 ұстаздан 169 шәкірт білім алуда. Биыл бітірген 11-ші сыныптың 10 оқушысы білім грантын жеңіп алып қалаған мамандықтарына түсіпті.
Ауыл өркениеті жылдан жылға дамыған сайын жастарға спорт, мәдениет саласына, салауатты өмір салтын насихаттау, спортшылардың шеберлігін және ауыл жастарының бос уақытын тиімді пайдалану мақсатында шағын футболдан, волейболдан, ауыл жастары мен тұрғындарының демеушілігімен жарыстар ұйымдастырылып тұратынын байқадық. Қыс айларында «Денсаулық фестивалі-2024» шаңғыдан жарыс ұйымдастырылыпты. Наурыз мейрамы, аналар мерекесінде Тұйық мәдениет саласы мамандарының концерттік бағдарламалары, халық көңілінен шығады дейді Жеңісбек Алиасқаров. «Ару ана» әжелер ансамблі мен мәдениет үйінің өнерпаздары аудандық, облыстық байқауларда жүлдеді орындаға ілініп келеді.
Қойы қоңды шопан
Ауданымыз төрт түліктің төрі десе артық айтқандық емес. Таулы өңірдің бір аймағы Тұйық округінде жалпы жер көлемі – 5765 гектар, ауылшаруашылық мақсатындағы жер көлемі 4732 гектар болса, оның көп жылдық эспарцет – 25, кортоп өнімі сегіз гектар жерге егілген. Тұйық ауылдық округі бойынша 39 шаруақожалығы тіркеліп, қой, ірі қара, жылқы бағумен айналысуда. Көктем аяқтала малшылар шабындықты қору, қыстау маңындағы жайылымды тиімді пайдалау мақсатында жаз айларында «Кеңқоныс», «Дөңгелексаз» «Мектепсай» жайлауларында қыстың қамын жаз ойлаған төрт түлігін қоңды бағып, сонаң соң күздеуге түседі.
Суретте: Кеңбұлақ қыстағындағы «Самат» шаруа қожалығының 2016 жылдан шопан таяғын қолға алған көмекші шопаны Жасар Естайұлы бағымындағы қойларды бағып жүрген жүрген сәті.
Тұйық ауылында өрт сөндіру бекеті ашылып халыққа мінсіз қызмет жасауда. Өрт сөндіру бекетінде төрт өрт сөндіруші жұмыс жасайды. 24 сағат бойы қырағылық танытып отырамыз дейді, өрт бола қалған жағдайда алғашқы көмектер өрт шыққан жағдайда қауіп туғызатын газ балондар, электрді желіден ажырату, бөлмедегі өрт түтінде қалған адамдарға дереу көмек көрсету тағыда басқада жанар май тұрған орындарды оттан оқшаулау осы өрт сөндірушілердің міндеті деп есептейміз дейді сондағы жігіттердің бірі.
Суретте: Өрт сөндіруші Еркінбек Сәрсенбеков Әлдибекұлы кезекшілік сәтінен көрініс.
