Табиғат- басты байлығымыз!
Жер жаннатты –Жетісу өлкесінің тамаша табиғаты сан ғасырдан бері көреген жанды тамсандырып келеді.
Осындағы әйгілі кереметтердің бірі – өзінің бірегей ерекшеліктерімен көрінетін Шарын шатқалы. Ол негізінен Алматы обылысының Еңбекшіқазақ ауданы және кіші шатқалы Кеген ауданының аумағында орналасқан. Табиғаттың қайталанбас ғажап көріністеріне бөленген бұл шатқал АҚШ-тың Колородо штатындағы «Үлкен каньонның» баламасы іспеттес. Миллиондаған жылдардың куәсіндей болған шөгінді тау жыныстарының белдеулерінен сан түрлі көрініс, бейнелерді көруге болады. Ғасырлар бойы жаңбыр мен судан, ыстық пен суықтан, желдің әсерінен мүжіліп бұзылған жартастар мен тау жыныстарын бейне бір табиғаттың сурет пен мүсін галереясы деуге болады. 2004 жылдың 23 ақпанында бұл өңірде «Шарын» мемлекеттік ұлттық табиғи паркі құрылған. Содан бері 20 жылдан аса уақытта осындағы табиғат кешенін, флорасы мен фаунасын қорғап келушілерге сапалы қызмет көрсетіліп келеді.
Шарын шатқалының тамаша табиғатын көру үшін еліміздің түпкір түпкірінен, алыс және жақын шет елдерден келетін туристердің саны жылдан жылға арта түсуде. Бұл өз кезегіндегі еліміздегі туризімнің дамуына үлкен әсерін тигізуде. Мұндағы жер шарындағы сирек кездесетін Емен ағашы /ясинь/ ерте мұзбастау дәуірінен бері келе жатқан ағаштың түрі. Бұл өңірде көбінесе тау ешкі, қарақұйрық мекендейді. Одан басқа жабайы шошқа, сілеусін, мәлін, сассусар, түлкі, қарсақ, қоян, қосаяқ, атжалман ұшырасады. Құстардың түрлері де сал алуан түрлі: бүркіт, қашыға, тазқара, қырғауыл, кекілік, буылдырық және т,б кездеседі. Жалпы Шарын шатқалында сүт қоректілердің түрі. Ұялайтын құстардың түрі, бауырмен жорғалаушылардың 18 түрі бар. Бүгін де Ұлттық бақта 940 түрлі өсімдік өседі. Осы аталғандардың көбісі Қазақстанның қызыл кітабына енгізілген. Ел аузындағы сақталып келген аңыз бойынша ертеде осы шатқалдың тоғайларында жергілікті халық «Кісі киік» деп атап кеткен адам тектес мақұлық өмір сүрген деседі.
Қорыта келгенде осындағы еңбек етіп жатақан «Шарын» мемлекеттік ұлттық паркінің барлық қызметкерлерінің негізгі міндеттері, осы қайталанбас сұлулыққа малынған табиғат кешенін көзің қарашғында қорғап, ел игілігіне айналдыру және сол күйінде сақтап болашақ ұрпағымызға аманат еру деп білеміз.
Аслан Ақылбаев,
«Шарын» мемелекеттік ұлттық табиғи паркінің инспекторы.
