2019 жылы Алматы облысын аралау барысында Президент Қасым-Жомарт Тоқаев екі маңызды міндет қойған.Олар ауыз сумен қамтамасыз ету және жолдардың сапасын арттыру.
Қазіргі таңда сумен қамтамасыз ету деңгей 91%-ға жеткен.Бірақ әлі де судың жетіспеуі мен сапасына байланысты мәселелер бар.Бұл мәселелерді шешу үшін Қаскелең қаласының және Қарасай ауданының жоғарғы бөлігінде орналасқан 23 елді мекенді сусен қамтамасыз ететін , Қаскелең топтық су құбырын жобалау жүргізілуде.
Бүгінде, Есік қаласы мен сегіз елді мекенде сапалы ауыз сумен қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін, Еңбекшіқазақ ауданында орналасқан жалпы құны 4,5 млрд. долл тұратын топтық су құбырының жобасы әзірленуде.
Ағымдағы жылы барлығы 330 км су құбыры желілерін салу және қайта жаңарту жоспарлануда.Сонымен қатар, таза ауыз суға тағы 5 ауыл қол жеткізеді және 21 елді мекенде су құбырысапасы жақсартылады деп жоспарлануда.
Жол мәселесіне келетін болсақ,”Нұрлы Жол” бағдарламасының арқасында “Талдықорған-Өскемен”, “Үшарал-Достық”, “Құрты – Бурылбайтал”, “Ұзынағаш-Отар”автомобиль жолдарын қайта жаңарту жұмыстары жүргізілуде. Бұл барлық стандарттарға сәйкес келетін 1526 километрге жуық тамаша жол, соның есебінен облыстың транзиттік әлеуетін одан әрі ұлғайтылады деген үмітте.
Қазір жергілікті маңызы бар жолдардың 81% – ы қанағаттанарлық жағдайда. 2020 жылдың соңына дейін бұл көрсеткіш 84% – ға жетеді деп жоспарға алынып отыр.Айта кетсек, бүгінгі таңда облыстық және аудандық маңызы бар 492 км жол жөнделген, сондай-ақ 108 елді мекен ішіндегі кентішілік жолдар жөнделді.
Алматы облысында тоғыз дәрігерлік амбулатория бой көтереді
Аймақта денсаулық сақтау саласын дамыту үшін көптеген жүмыстар жүргізілуде.
2020 жылдан бастап облысымыздағы барлық медициналық ұйымдар міндетті медициналық сақтандыру жүйесіне көшті.
Қазіргі танда, облыс орталығы Талдықорған қаласының 6-шы шағын ауданында 16 қабатты үйдің бірінші қабатында 320 келушіге арналған алғашқы медициналық санитарлы көмек көрсету орталығы ашылған.
Ағымдағы жылы 3,8 млрд.теңге көлеміне тоғыз дәрігерлік амбулатория мен медициналық пункт салынады деп жоспарлануда.
Облыста кадрлардыңтапшылығы да байқалуда. Бүгінгітаңда241 маманжетіспейді,оныңішінде 126-сыарнаулы мамандықтағыдәрігерлер.
Мамандардың тапшылығының негізгі мәселесі тұрғын үйдің болмауы болып табылады. Осыған байланысты мамандарды, бірінші кезекте арнайы маманданған дәрігерлерді тарту үшін барлық аудандар мен қалаларда 126 пәтер сатып алу жоспарлануда , бұл жұмысқа 756 млн.теңге бөлінеді.
Сонымен қатар, 47 жас мамандар резидентурада аса тапшы мамандықтар бойынша білімдерін шыңдауда , еліміздің медициналық ЖОО- да әкім гранты бойынша 36 студент білім алып жатыр.
Аудан әкімдерінің есептері бойынша жедел жәрдемге шағымдар айтылған.Осыған байланысты халық көп қоныстанған аудандарда бригада саны нормативке сәкес келмейтіні және көлік тапшылығы анықталды.Айта кетсек, 10 мың тұрғынға 1 бригада ғана жұмыс жасап жатқаны белгілі болды.Сол себепті жедел жәрдемге арналған автомашиналарды сатып алуды , қосымша жедел жәрдем бригадасын құруды ойластырылуда.
Алматы облысында 3600 отбасы баспаналы болмақ
2019 жылы 2018 жылмен салыстырғанда тұрғы үй құрылысы 25 % артқан. Жалпы алғанда 894 мың шаршы метр тұрғын үй қолданысқа берілген. «Нұрлы жер», «Бақытты отбасы», «7-20-25» бағдарламаларының аясында облыс көлемінде 2 443 отбасы баспаналы болды, оның ішінде 1 779 көп балалы отбасы қоныс тойын тойлады. Халықты баспанамен қамтамасыз етуде кәсіпкерлердің көмегі өлшеусіз. Олар былтырғы жылы қолдауға мұқтаж жандарға 170 пәтер алып берген.
Ал, өткен аптада атымтай жомарат азаматтар Қапшағай қаласынан 30 пәтер алуға мүмкіндік беретін арнайы сертификаттарды табыстап, көптің қошаметіне бөленді. Бірақта, үй кезегінде тұрғандардың саны мұнымен азаймасы анық. Бүгінде 50,7 мың адам, оның ішінде 20- сы әлеуметтік осал топ өкілдері, 5527-сі көп балалы отбасы баспана кезегінде тұр деп айтты өңір басшысы өз баяндамасында. Сондықтан да биыл тұрғын үй және инженерлік инфрақұрылым құрылысына қажетті қаражат мөлшері 1,6 есеге артып, 32,6 млрд. теңгені құрады.
Барлығы 939 мың шаршы метр тұрғын үй салу жоспарлануда, оның ішінде 147,7 мың шаршы метрі”Нұрлы жер” бағдарламасы бойынша бой көтереді.
«Біз барлық бағыттар бойынша 3600 отбасын, оның ішінде 2400 әлеуметтік жағынан осал және көп балалы отбасын тұрғын үймен қамтамасыз ету міндетін қойып отырмыз. Сонымен қатар, Қарасай, Іле, Талғар аудандарында және Қапшағай қаласында жеке құрылыс салушылар есебінен 1300 пәтерлік жеті тұрғын үй кешені салынатын болады. Алдағы уақытта жыл сайын кемінде бір млн.шаршы метр тұрғын үй құрлысын жүргізетін боламыз»,- деп жағымды жаңалықпен бөлісті облыс әкімі.
Қала халқының саны күннен-күнге артуда. Бүгінгі таңда қалада 180 мың адам өмір сүреді. Осыған байланысты үйге мұқтаждардың саны арта түспек. Соған орай 8-ші шағын ауданында782 пәтерлік 24 көп қабатты үйдің құрылысы басталады. Оның 7-і биылғылы жылы қолданысқа беріледі деп жоспарлануда. Сондай-ақ инвесторлар есебінен 726 пәтерлік 22 көпқабатты тұрғын ұй шығыс шағын ауданында бой көтереді.
2019 жылы коттедж қалашығында 155 үй тұрғызылып, бірінші кезекте көп балалы отбасыларға үйдің кілті басыталған болатын. Биыл 403 коттедж үйлер өз иелерін таппақ.
Алматы облысында АӘК 144,1 мың адамға беріледі
Әлеуметтің осал топтарына қолдау көрсету басты назарда. Осыған орай былтырғы жылы облыстан 38 млрд. теңге қаражат бөлінген, оның ішінде 3,5 млрд. теңге аз қамтылған және көпбалалы отбасыларға мемлекет тарапынан қолдау көрсету мақсатында игерілген.
Балабақша менмектеп қабырғасындағы 42 мың бала тегін ыстық тамақпен қамтамасыз етілген. Және де жоғары оқу орындарында білімін жалғастырыу үшін 100 әкім гранты тағайындалған. Көпшілікке көрсетілген көмек мұнымен тоқтамақ емес, бүгінде көп балалы аналар қала ішінде қоғамдық көлікте жол жүру билеттері арқылы тегін қатынай алады. Сонымен қатар, 2 277 отбасына көгілдір отын әкімдік есебінен тегін тартылған. Бұл да ел игілігіне атқарылған шаруалардың бірі. Қазіргі таңда мүмкіндігі шектеулі жандарға көп көңіл бөлінуде. Жалпы облыс аумағында 67,5 мың мүмкіндігі шектеулі азаматтар бар. Олардың денсаулығын жақсарту мақсатында Іле, Қарасай, Талғар аудандары мен Талдықорған қаласында оңалту орталықтары ашылған. Ағымдағы жылы әлеуметтік қолдау мен мүмкіндігі шектеулі жандарға көмек қолын созу үшін тағайындалған қаражат есебі 1 млрд. теңгеге өсіп, жалпы көлемі 4,7 млрд. теңгені құраған. Баршаға мәлім жаңа жылдан бастап атаулы әлеуметтік көмек жаңа форматта берілуде. Биылғы жылы 144,1 мың адамға АӘК көрсету жоспарланған. Бұл мақсатта 14,3 млрд. теңге қарастырылады деп күтілуде. Облыс көлемінде 45,5 мың көпбалалы отбасыларға жәрдем ақы тағайындалған.
«Біздің мақсат- АӘК алушылардың қатарынан еңбекке жарамды азаматтарды жұмыспен қамту болып табылады. Бұл үшін «Еңбек» бағдарламасын жүзеге асыру бағытында 10 млрд. теңге бюджет есебінен бөлінген»,- деп мәлімдеді өңір басшысы Амандық Ғаббасұлы.
Алматы облысында үш ауысымды мектептер саны азаяды
Аймақтағы барша әкімдердің есебі аяқталғанан кейін, жылдағы дәстүр бойынша өңір басшысы Амандық Ғаббасұлы халық алдында есеп берді.
Облыстың әл-ауқатының көрсеткіштеріне тоқталған аймақ көшбасшысы болашақтың айқын бағдары болар білім саласындағы жетістіктер мен жоспарлар туралы өз есебінде баяндады.
Бүгінде білім саласының төңірегіндегі басты мәселе ол үш ауысымды мектептердің санын азайту болып табылады. Осыған орай облыста қарқынды жұмыс жүргізілуде. Соңғы бес жылда Алматы облысында 75 мектеп құрылысы аяқталып, қолданысқа берілген. Оның 55-і үш ауысымды мектепті жою үшін 30 мың орынға арналып салынған. Соған қарамастап мектеп қабырғасындағы үш ауысымды оқыту мәселесін түбегейлі шешу мүмкін болмай тұр. Өйткені былтырғы жылы 48 мың бүлдіршін мектеп табалдырығын аттаған. Назарға алған түйіткілдің күрмеуін шешу жолында жұмыстар жалғасын таппақ. Биылғы жылы жалпы сомасы 11,2 млрд.теңгені құрайтын 13 мектеп бой көтереді деп жоспарлануда.
«Бірақ бұл жеткіліксіз, сондықтан біз жалпы құны 10,3 млрд.теңге болатын тағы алты мектептің құрылысын бастауымыз керек.Сонымен қатар, кәсіпкерлердің қолдауымен мектептер салу мәселесін қарастырудамыз»,- деп атап өтті Алматы облысының әкімі Амандық Баталов.
Ағымдағы жылы оқу сапасын жақсарту үшін жаңа модификациялы кабинеттер сатып алуға және 50-ден астам ІТ-сыныптар ашуға, оқушылар робототехникамен, бағдарламалаумен, 3D–модельдеумен айналысуына жағдай жасау мақсатында 1,1 млрд.теңге бөлінген.
Бір сөзбен айтқанда, қала және ауыл мектептерінде тең жағдай жасау үшін барлық шаралар қабылдануда.
Анар САБЫРОВА.
