Аудандық ветеринария басқармасы

Ветеринариялық бөлімде бүгінгі күнге 5 маман 10 вет пункт меңгерушісі, 10 вет дәрігер, 19 вет фельдшер, 52 санитар, 7 күзетші, 3 еден жуушы, барлығы 106 маман жұмыс атқарады.
Қазіргі таңда ауданымызда 2,618 жеке және 0,400 заңды шаруа қожалықтары бар. Жалпы аудан бойынша 52 673 бас ірі қара, 288 139 бас қой-ешкі, 29 000 бас жылқы малдары ауылшаруашылық жануарларын бірдейлендіру базасында тіркелген.
Бөлімнің материалдық-техникалық жағдайы аудандық вет бөлімде 15 арнайы автокөлік бар.
Ветеринариялық бөлімде 1 Туксон 2024 жылы берілді 1 Киа 2012 жылғы, 1 Санг Ионг, 1 Уаз Дук автокөлігі жөндеуді қажет етеді.
Ауылдық округтерде 10 Нива,1 уаз автокөлігі бар. Олардың 8 авто көлік жөндеу жұмыстарын қажет етеді. Кеген, Ұзынбұлақ, Бөлексаз а/о 3 нива автокөлігі жарамсыз.
Ветеринариялық диагностикалық зерттеу жұмыстары:
Диагностикалық тексеру жұмыстары бойынша 2025 жылға 54,950 бас ірі қара, 163,400 бас қой ешкі малы жоспарланды. Ағымдағы жылдың наурыз айынан 01 жұлдызынан бастап диагностикалық тексерулер жоспары жүргізілуде. Атап айтқанда 8 айының жоспары ІҚМ барлығы 30 424 орындалғаны 31 449 бас 106%, ҰММ жоспар 98 850 бас, орындалғаны 98 887 бас 101%. Нәтижесінде 1 бас іқм Тұйық а/о, 4 бас іқм Қарқара а/о, 1 бас ірі қара Жылысай а/о, 5 бас ірі қара Жалағаш а/о, 9 бас ірі қара Бөлексаз а/о, 1 бас ірі қара малы Қарабұлақ а/о, барлығы 21 (жиырма бір) бас ірі қара малдары сарып ауруына оң нәтиже көрсетті.
Ауыл шаруашылық жануарларын аса қауіпті ауруларына қарсы 2024 жылдың жылдық – 2025 жылдың 8 айлық бойынша ветеринариялық-профилактикалық іс-шараларының орындалуы.
Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 30 қаңтардағы №7-1/68 Ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіру қағидаларын бекіту туралы бұйрығына сәйкес, ауылшаруашылық жануарларына Ірі қара, ұсақ мүйізді малдарына құлақ сырғалары арқылы бірдейлендіру жүргізіледі, жылқы малдарына таңбалау және чиптеу арқылы бірдейлендіру жүргізіледі. Жануарларға бірдейлендіру жүргізілген соң ИСЖ арнайы дерекқорға енгізіледі.
Бірдейлендіру жұмысы бойынша 2025 жылға арналған төлдердің жоспары бекітілді. Ауылдық округтердің ветпункт меңгерушілері жеке тұрғындардың үйлерін аралап, туған төлдер сырғаланып, дерекқорға енгізілуде. Кеген ауданы бойынша ірі қара малының жылдық жоспары 16 000 бас, бүгінгі күнге ірі қара малы төлінің сырғаланғаны 11 563 бас 71%, Ұсақ мүйізді малы төлінің жоспары 103 550 бас, бүгінгі күнге ұсақ мүйізді малы төлінің сырғаланғаны 94 775 бас 86%, Жылқы малы төлінің жоспары 8 500 бас, бүгінгі күнде жылқы малы төлінің чиптеу арқылы орындалғаны 2 787 бас 29%.
Алматы облысы ветеринария басқармасы басшысының 9 маусымдағы хаттамасын басшылыққа ала отырып, маңызы бар автожолдардың жиегінде жайылатын ауыл шаруашылық жануарларын шағылыстыратын таспамен қамтамасыз ету мақсатында, Кеген ауданы бойынша 133 бас ірі малдарына, 197 бас жылқы малына шағылыстыратын лентамен қамтамасыз ету шаралары жүргізілді.
Алматы облыстық мәслихатының 2019 жылғы 21 шілдедегі №51-257 шешімімен бекітілген Алматы облысында иттер мен мысықтарды асырау және қаңғыбас иттер мен мысықтарды аулау және жою Қағидасына сәйкес, қаңтар айына аудан бойынша 1174 бас ит ауланып, 78 бас итке стерилизация/кастрация жұмыстары жүргізіліп, 1096 бас ит жойылды.
Аудан орталығы Кеген ауылында ауланған қаңғыбас иттер мен мысықтарды уақытша ұстайтын, оқшаулағыш, жылжымайтын 12 тор және жылжымалы 3 тор қолданыста бар. Ауланған қаңғыбас иттер мен мысықтарды уақытша ұстайтын арналған панажай құрылысына Кеген ауылынан арнайы 1 гектор жер телімі бөлініп, құрылыс жұмыстарын жүргізу үшін құжат топтамалары дайындалуда.
2025 жылы 8 ай есебі бойынша 11 ит қапқан адам СЭББ басқармасынан хабарлама келіп тіркеліп, иттер 10 күндік бақылауға алынып, бақылау барысында иттерде өзгерістер, ауру белгілері байқалмады. 4 иттің иесіне айыппұл салынған.
Ветеринариялық құжаттарды беру қағидаларын және олардың бланкілеріне қойылатын талаптарды бекіту туралы Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 21 мамырдағы № 7-1/453 бұйрығына және мемлекеттік қызмет көрсету стандартына сәйкес, Ауыл шаруашылық жануарларына ветеринариялық анықтамалар рәсімделуде.
Аудан аумағынан жеке және заңды тұлғалардың өтініштері бойынша 01.01-29.08.2025 жыл аралығында барлығы 2006 дана ветеринариялық анықтама берілді.
2024 жылы мал қорымдары 7 ауылдық округтерге Жалаңаш, Жайдақбұлақ, Қарабұлақ, Кеген, Тасашы, Кіші Қарқара, Көкпияз ауылдарына салынды. 2025 жылға Саты, Жалаулы, Ақтасты, Талды, А.Нүсіпбеков және Шыбышы ауылдық округтеріне мал қорымдарын салуға Ветеринария басқармасы арқылы ЖСҚ-ы әзірлеуге бюджеттік өтінім беріліп, 13 млн 200 мың теңге сұратылды.
Ауданда 24 мал емдейтін қашалар бар.2023 жылы ауылдық округ әкімінің ұйымдастыруымен 14 раскол салынды. Жалағаш, Тоғызбұлақ, Кеген елді мекендеріне, 2024 жылы Кеген, Жылысай, Бөлексаз, Тасашы, Ұзынбұлақ, Шырғанақ, Қарқара елді мекендеріне және 2025 жылы Жайдақбұлақ, Ақай Нүсіпбеков, Ақсай ауылдырына салынды.
Ветериариялық пункттер бойынша 2024 жылы Тасашы, Алғабас ауылдық округтеріне ветеринариялық пункт (ескі әкімшілік және амбулаториялық пункттер) қабылдап алынды. 2025 жылға аталған ғимараттарға ағымдағы жөндеу жұмыстарына облыстық ветеринариялық станцияға қаражат бөлуге өтінім берілді.
2025 жылға Жылысай, Қарқара және Тұйық ауылдық округтерінде ескі ФАП ғимараттарын ветеринариялық пунктке өткізіп беруге ұсыныс хат жолданды.
Ветеринариялық мәселер бойынша 2025 жылдың 21 сәуірінен Ауыл шаруашылық жануарларын бірдейлендіру дерекқорына өзгерістер енгізіліп, ауыл шаруашылық жануарларын сатуға ветеринариялық анықтамалар беруде бірқатар қиындықтар туындауда. Яғни, ветеринариялық анықтама алу үшін TortTulik мобильді қосымшасы немесе ИСЖ дерекқорынан мал иесінің эцп кілтімен өтініш тастау қажет. Өтініште мал иесі сатып алушының ЖСН нөмерін көрсету міндеттелген. Алайда мал базарына алып баратын малдарды сатып алушының белгісіздігінен анықтамаға өтініш тастай алмайды және құжатсыз басқа облыс, қалаларға малды жол көліктері арқылы тасымалдай алмай отыр.
Қ.Төкенов,
Кеген аудандық
ветеринария бөлім басшысы.