Ата тарих тоқсан жылдың толғауы
Сонау тарихқа үңілсек ғасырға жуық уақытты еншілеген ауданның өткенін жырғып жырласақ күн ұазаққа созылған бір дастаннан кем болмасы хақ. Кешегі қатталған тарих бүгінгі бейбіт күннің белесінде өміршеңдігімен саф алтындай сақталып атадан балаға мұра болып келеді. Өткенін білмеген ел – бүгінгі азаттықтың белесін сезіне алмас. Кешегі жаугершілк заманның зардаптары мен қиыншылығын естіп білмейінше, бүгінгі бақыттың дәмі ешкімнің де таңдайына татымасы анық. Ғасырды еншілеген ауданның кешегі өткені мен бүгінгі бейбіт күннің куәсі болған 90 жылдық торқалы тойдың ұрпаққа берере өнегесі болар таспаға басылған құнды естелігі іспетті мерейтой қарсаңында Райымбек, Кеген аудандары әкімінің демеушілігімен «Ата тарих тоқсан жылдың толғауы» атты кітап Алматы қаласы, «Аққайнар» баспасында 800 данамен басылып, 90 жылдық мерейтойда тұсауы кесілді. Облыс әкімі Амандық Ғаббасұлы мен Қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері университетінің кафедра меңгерушісі, филология ғылымдарының докторы, профессор Байынқол Қалиев лентасын қиды. Үш бөлімді қамтыған кітап бірінші бөлімінді – Ресей бодандығы. Қазақтар жайлы:Патшалық Ресей, Би-шешендер. Батырлар. Ақын-жыраулар. Қарқара жәрмеңкесі. 1916 жыл. «Қарқара-Албан» көтерілісін қамтысы. Екінші бөлімінде – Кеңес дәуірі. Кеңес өкіметінің келуі және Азамат соғысы. Ел тұлғалары. Ұлы Отан соғысы. Аудан басқарған азаматтар. Кеңес кезіндегі кемелдену. Өңірден шыққан еңбек ерлері. Өңірден шыққан генералдар. Өнер тарландары. Ғалымдар. Ел азаматтары. Кеңес дәуірінің ақырын толықтай қамтыған. Кітаптың үшінші бөліміне келер болсақ – Туелсіздік жылнамасы. Тәуелсіздік жағдайындағы Кеген ауданы. Өлкедегі өнер тарландары, Спорт саңылақтары. Жаңа дәуір. Ауданның дамуы басты назарда. Тәуелсіздік жемістері, Кеген ауданы әкімінің аппараты. Қарқара газеті. Қарқара – Албан көтерілісінің 100 жылдығы. 2018 жыл Кеген ауданы. Қымызмұрындық. Өңір өркендей береді. Осындай тақырыптарды қамтыған басылымның авторы Нұрлан Әбдібек, Рашид Ораз.
Кіраптың алғы сөзінде Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың 21 жыл біте қайнасып, бір ауданға біріктірілген Райымбек, Кеген ауданының 2018 жылғы 31 наурыздағы аудан болып бөлінуі негізіндегі № 653 Жарлығымен басталған басылым екі ауданның бүтін бір тарихын қамтыған. Облыс әкімі Амандық Ғаббасұлы Баталовтың «Көп тілеуі -көл» мақаласында жер бөлінгенімен ел бөлінбейді. Ынтымақ-татулық, бірлік аудан халқына баяғысынша қалыптасады. Осындай негізде жазылған мәтін ел іргесінің берік те бекем, татулығы жарасқан өлкені меңзейді.
Жоғарыда айтқанымыздай алғашқы бөлімі Кеңес дәуірін қамтыса, соңғы бөлімде бүгінгі Тәуелсіз елдің, аудан жұртының, аудан басшылығының іргелі де, келелі істерінен сыр шертеді.
Халық аузында «Аспантау аясы» деп атанған ауданның тарихы тым әріден басталатыны белгілі. Қоғамдық даму сатыларының қилы кезеңдерінде бірде қосылып, бірде бөлінумен келген аймақтың өткені мен бүгіні осы басылымда барынша қамытылды деп білеміз. Тарихтан сыр шерткен ауданның тарихи жинағы таулы өлкенің сары қағаз өткені мен көк тудың астына біріккен тәуелсіз мамыражай қалың елдің өмір көші осы кітапқа арқау болды деп білеміз. Бұл басылып сіздерге арналған қалың оқырман. Өткенін білмеу елге сын болса, тарихқа үңілмеу – өкімет басындағылардың білместігі болар еді. Кешегіден өнеге ала отырып, бүгінге көз жүгіртіп, ертеңін салмақтар дана халықтың ұрпағы тарих боп қатталған басылымның берері мен тәлімі ертеңгі ұрпақ еншісінде болмақ.
Лаура Мұхаметқали, суретті түсірген Жұмабай Мұсабеков.
