“Тойы күні қой баққан келін”
Адам болған соң әркімнің мінезі әртүрлі болып жатады ғой. Біздің үймен көрші тұратын Қалдықыз апаның бітім-болмысы мен мінезі елден ерек өзгеше. Ол кісімен өзге көршілеріміздің өзі сөз таластырып бетіне тіке келе алмайды. Бұзықтықпен аты шыққан апамыз өзінің қосақ жары Тоқтар атаны ашса алақанда, жұмса жұдырығында ұстайтын. Мінезі салмақты, көп сөйлемейтін шалы, кемпірінің шайпау мінезіне төзе-төзе, төсек тартып ауырып жатпайақ дүниеден ерте озды. Шалы барда малға қарап, су тасымаған апамыз үйдің бар тіршілігі өз басына түскеннен кейін бұрынғыдан да ашуланшақ болып кеткен болатын.
Басынан құс ұшырмай, бетін қақпай өсірген жалғыз ұлы Жалғасты адам тұрмақ, ұшқан құстан қызғанушы еді. Қиыншылықтардан шығар жолы осы дедіма, амалсыздан Жалғасты үйлендірді. 18 енді толған Толғанайды жылап сықтағанына қарамай алып қашып әкеліп орамал салды.
Апамыздын пейіліне қарай жетім өскен Толғанай бұл отбасыға дөп келгендей болды. Беташар өткен күннің ертеңіне апамыз келінін таңғы бестен тұрғызып алып биесімен сиырын сауғызып, қора тазалатты. Малы өріске шыққаннан кейін аула сыпыртып, одан бірінің артынан бір тірлік тауып тыным таптырмады. Түскі шәйға әрең жеткен жас келін зорыға құлады. Бұл ештеңе емес екен, жұмыстын көкесі түстен кейін басталды.
Бес жылдан бері жиналған малдың қиын жас келінге тезек істету үшін, жалаң аяқ илеттірді. Арасында бие сауу, одан қалса кешкі малдың келетін уақыты, тамақ істеу сияқты абыр-сабыр тіршіліктен келіннің миы ашығаны соншалық бірінші күні ақ тауы шағылды. Бұл кезде күйеуі көлеңкеде құс жастықты құшақтап анасының қасында шәй ішіп демалып, рахат күй кешіп жатқан еді. Бір күнінен бір күні қиыншылықпен өтіп жатқан келінге өзінен баласын қызғанған ененің ащы тілі мен кекесінді сөзі, мысқылдай қараған көзқарасы бәрі-бәрі түрпідей тиетін еді.
Түскеніне ай толғанда той күні белгіленді. Келінге кигізетін той көйлегін Қалдықыз апамыз қаладан өзі барып алып келді. Ертең той болады деген күні түнде келінін ұйықтатпай еті мен бауырсағын пісіртіп алды да, ертесіне баласы оны қой кезегін бағуға жіберді. Мұны естіп, көріп отырған көршілер таңқалып, жағамызды ұстадық. Шыжыған ыстық күнде екі беті күнге тотығып, аяқ-қолы күс-күс болып жарылып кеткен, келін бейшара күн ұясына қонар сәтте малды айдап жетті ау әйтеуір ауылға. Артық сөзі жоқ, бірдеңе десе аузына құм құятын енесіне жәутеңдеп қараған Толғанай, енді не істейін деп бұйрық күткендей сыңайда. Бұл жағдайды көріп тұрған мен шыдай алмай кеттім. “Келін-ау, не қарап тұрсың, тезірек жуынып , киінсеңші” дедім. Мұны естіген енесі де “иә былжырамай тездет” дегені. Сол күні төрде отырған екі жас бірін-бірі сүйіп қосылған бақытты жандарға мүлдем ұқсамайды. Тойдың аяғы бітер-бітпес арақты тоя ішкен Жалғас келіншегі Толғанайды жазықсыздан-жазықсыз тепкінің астына алды. Қалдықыз апамыз ұлына қой деудің орнына “сорлы қатын саған сол керек, шымылдығың желбіреп жетісіп қалып едің” бажылдап жүрді. Ұлы мен келінінің өмірінде бір-ақ рет болатын бір сәттік қызығын да көп көрген апамыз келген қонақтарды да той бітпей тарқатып жіберді.
Содан бері бес жыл өтіпті. Толғанай келін екі баланы дүниегі әкелді . Енеден көрген қорлығы аздай, жатыпішер кержалқау күйеуінен де көресіні көріп келеді. Кисе кигенге, ішсе ішкенге жарымаған Толғанайды 23 жастағы жас келіншекке ұқсата алмайсын. Ол отыздан асқан жандай өзімен-өзі сөйлеп жүретін күйгелек жанға айналған. Жазықсыз жас адамның өмірін тәлкек еткен Қалдықыз апамыз сау адамды ауру етіп отырып өзіне ешқашан шаң жуытпайды.
Осындай пиғылды адамдар ортамызда көптеп кездесіп жатады. Оларға Алла өзі жазасын берсін дегеннен басқа не айтуға болады……..
