Жыр тиегін ағытты

«Бөлтірік сөйле» – дейді көрген Албан,
Жасымда бейбақ едім айқай салған.
Бісміллә, ал қолыма тұттым қалам,
Жаратқан пәруәрдігер өзің панам..,-деп жырлайды сөз сүлейі Бөлтірік Атыханұлы.
Жыршылық өнерді жаңғырту, ұлттық өнерді дәріптеу мақсатында Кеген аудандық Мәдениет үйінде ұлт руханиятының ұлы тұлғасы, ақын, жыршы, сазгер Бөлтірік Атыханұлының туғанына 155 жыл толуына орай, «Атадан қалған асыл сөз» облыстық оқушылар арасында жыршы-термешілердің байқауы өтті.
Ақынның бай мұрасын насихаттап, ұрпақ жадында жаңғырту мақсатында өткен байқау «Облыстық халық шығармашылығы орталығы», Кеген ауданы «Бөлтірік Атыханұлы атындағы айтыс, жыр-терме орталығының» бірлесе ұйымдастыруымен өткізілді.

«Атадан қалған асыл сөз» тақырыбындағы дарынды балаларға арналған жыршы-термешілердің облыстық байқауы жоғары деңгейде ұйымдастырылды.
Шараға кино және театр актері, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Омар Қиқым, жыр- терме орталықтарының тәлімгерлері, өнерлі шәкірттердің ата-аналары қатысты. Байқауға облыстың қала және аудандарынан 11 жас термешілер жыр додасына түсті.
– Байқаудың басты мақсаты облысымызға қарасты жыр-терме орталықтарында тәлім алып жатқан оқушыларға жан-жақты жыршылық, термешілік бағытында тереңдетілген білім беруді жетілдіре отырып, өнерге деген қабілетін шыңдап, тұлғалық болмысының қалыптасуына ықпал ету. Жыршы Бөлтірік Атыханұлының 155 жылдығына орай ұйымдастырылып отырған байқауда отансүйгіштікке тәрбиелеу, өскелең ұрпақтың ұлттық өнерге деген сүйіспеншілігін арттыра отырып, ұлтжанды етіп тәрбиелеуге ат салысу,- дейді аудандық Мәдениет үйінің директоры Еркебұлан Нұрбайұлы.

Байқауға Мәдениет саласының үздігі, Құрманғазы атындағы Қазақ Ұлттық консерваториясының Жетісу дәстүрлі ән класының аға оқытушысы, өнер зерттеушісі, байқаудың әділқазылар алқасының төрағасы Тілеулес Құрманғалиев, «Облыстық халық шығармашылық орталығының» жыр-терме бөлімінің үйлестіруші маманы, жыршы- термеші Серік Сүйіндік, Кеген аудандық Мәдениет үйінің көркемдік жетекшісі Кәдірбек Сүлеймендер қазылық жасап, жыршылардың өнерін сарапқа салды.
Байқаудың ашылуында аудандық Мәдениет үйінің директоры Еркебұлан Нұрбайұлы сөз сөйлеп, облыстық жыр сайысын өткізу маңыздылығына тоқталды.
– Бөлтірік Атыханұлы- өз дәуірінде ел бірлігі мен ынтымағын ту еткен, рухты тұлға. Оның даналық сөздері мен тағылымы терең ойлары ғасырлар өтсе де өзектілігін жоймай ұрпақтан-ұрпаққа мұра болып келеді. Бұл байқау- халқымыздың тарихын, өмір салтын, рухани байлығын бейнелейтін өнер додасы. Сол өнерді ұлықтау-баршамыздың ортақ парызымыз,-деген Мәдениет саласының үздігі Тілеулес Құрманғалиев үміткерлерге ақ жол тіледі.
Жыр бәйгесінде шайырдың ұрпағы Бақытгүл Бөлтірікқызы жас дарындарға батасын беріп, өнердегі жолдарының даңғыл болуына тілегін білдірді.

Байқау екі кезеңнен тұрды. Қатысушылар бірінші айналымда Бөлтірік Атыханұлының сөзіне өзі таңдаған Жетісу мақамымен орындаса, екінші кезеңде Өтеген батыр, Ер Әжібай батыр, Қарасай батыр, Қожеке батыр, Алпамыс батыр, Қобыланды батыр, эпостық жырлардан немесе баяндауға құрылған Жетісу өлкесінде өткен авторлардың тарихи жыр-дастандарынан үзінділер орындап, бақтарын сынады.
– Бұл іс-шараның жөні бөлек. Байқау барысында облыс көлемінде он бір өнерпаз өз бағын сынап, Бөлтірік атамыз бен өзге де Жетісу шайырларының шығармаларын орындады. Байқау жоғары деңгейде өтті. Өнерде ешқашан жеңіліс болмайды. Балаларымыздың тағы бір мәрте орындау машығы ширап, қанаттанғаны анық. Жастайынан қаланған берік іргетас өскен сайын кемелдене береді. Байқаудан жас шәкірттеріміздің алғаны көп болды деген ниеттемін. Сондай-ақ, осы байқауды ұйымдастыруға ұйытқы болған азаматтар Серік Айтбайұлы, Еркебұлан Нұрбайұлы, Нұрым Байбала, Расул Сауытбектерге әулет атынан айтар алғысымыз шексіз,- дейді Бақытгүл Бөлтірікқызы.

Қазылар алқасы жас жыршы-термешілердің өнерін мақамды салу мәнері, сахна мәдениеті мен шығарманы жатқа орындауы бойынша өз бағаларын берді. Ал, қатысушалар өнерлерімен тәнті етті. Нәтижесінде Қарасай ауданынан келген Оралхан Іңкәр Бас жүлде иегері атанды. (тәлімгері Ақбота Манарбекқызы). Талғарлық Айтбай Ақжарқын І орынды жеңіп алды. (тәлімгері Сүйіндік Серік). ІІ орынға жамбылдық Жамбыл Омарбекұлымен (тәлімгері Жылбек Тоқтасынов) кегендік Арғынбек Жанасыл (тәлімгері Байбала Нұрым) лайық деп танылып, өзара бөлісті. Талғар ауданынан келген Қорған Айдосұлы (тәлімгері Рахымбай Ермек) ІІІ орын иегері атанды. Райымбек ауданынан келген Айару Дарханқызы (тәлімгері Құрметжан Ербақ) «Бөлтірік Атыханұлы» атындағы арнайы жүлдені еншілесе, Рахимбек Серік (тәлімгері Мұхамжан Берікбол) «Көдек Байшығанұлы» атындағы арнайы жүлдені иемденді. Доданың жеңімпаздары мен тәлімгерлеріне қаржылай сертификаттарымен арнайы грамоталары табысталса, басқа да байқауға қатысушылар Алғыс хаттарға ие болды.
Осылайша, сөз сүлейі, шешендік дәстүрдің шебері Бөлтірік Атыханұлының 155 жылдық мерейтойына арналған облыстық жыршы-термешілердің жыр тиегін ағытқан байқауы өз мәресіне жетті.

Дәурен ЕРМЕКБАЙ,
Кеген ауылы.