Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі мамандарының болжамы бойынша 4 немесе одан көп баласы бар 340,3 мың отбасы көпбалалы болуына байланысты мемлекеттік жәрдемақыға үміткер бола алады. Айта кетерлігі, аталған жәрдемақы енгізілгеннен бастап Қазақстандағы көпбалалы отбасылар санының артуына байланысты алушылар саны да артуы мүмкін.
Аталған мемлекеттік жәрдемақыны енгізу Мемлекет басшысының ағымдағы жылғы 2 қыркүйектегі Қазақстан халқына Жолдауында айтылған тапсырмасы бойынша ҚР Еңбекмині әзірлеген атаулы әлеуметтік көмек көрсетудің жаңа тетіктерінде (бұдан әрі – АӘК) көзделген табысы аз және көпбалалы отбасыларды қолдаудың негізгі үш бағытының бірі болып табылады. Таяуда ҚР Еңбекмині тиісті заң жобасын Қазақстан Республикасы Парламентінің қарауына енгізуді жоспарлап отыр.
Жоғарыда аталған мемлекеттік жәрдемақы 4 немесе одан да көп кәмелетке толмаған немесе 23 жасқа дейінгі күндізгі бөлімде оқитын балалары бар барлық көпбалалы отбасыларға табысына қарамастан төленеді деп жоспарлануда. Мемлекеттік жәрдемақының мөлшері бала санына қарай сараланады. Яғни, 4 баласы бар отбасыларға 42 500 теңге, 5 балаға – 53 125 теңге, 6 балаға – 63 750 теңге, 7 және одан да көп балаларға 74 375 теңге төленеді.
Орта есеппен алғанда, жәрдемақы мөлшері әр балаға 10-11 мың теңгені құрайды, бұл 2018 жылдан бастап тағайындалмайтын осыған ұқсас жәрдемақыдан 4-7 есеге көп.
Айта кетерлігі, Қазақстанда бүгінде бала саны 7-ден асатын 3151 отбасы бар. «Алтын алқа», «Күміс алқа» алқаларымен марапатталған немесе бұрын «Батыр ана» атағын алған және «Ана даңқы» орденімен марапатталған көпбалалы аналарға жеке мемлекеттік жәрдемақы төленеді, олардың орташа мөлшері 16 160 теңгені құрайды. Ағымдағы жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша оны 235 мыңға жуық адам алады. Бұл мемлекеттік жәрдемақының төленуі сақтала бермек.
Бұдан бұрын хабарланғандай, ағымдағы жылғы 7 қазанда ҚР Үкіметі отырысында Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Біржан Нұрымбетов Қазақстанда 2020 жылғы 1 қаңтардан бастап енгізу жоспарланып отырған АӘК көрсетудің жаңа тетіктерін таныстырған болатын.
«Ең басты принцип – мемлекет көмекке мұқтаж адамдарға, әсіресе балалар мен көпбалалы отбасыларға көмектеседі! Еңбекке қабілетті азаматтар жұмыс істеуі керек. Мемлекет жұмысқа орналасуға немесе шағын бизнеспен айналысуға көмектеседі. Мемлекеттік көмекке – көп балалы отбасыларды қолдау, табысы төмен отбасыларға атаулы әлеуметтік көмек көрсету, табысы аз отбасылардағы балаларға берілетін кепілдендірілген әлеуметтік пакет кіреді», – деді Біржан Нұрымбетов.
Министрдің айтуынша, көпбалалы отбасыларға қолдау көрсету республикалық бюджеттен мемлекеттік жәрдемақылар енгізу арқылы қамтамасыз етілетін болады. Бұл мемлекеттік жәрдемақы барлық көпбалалы отбасыларға (4 немесе одан да көп кәмелетке толмаған баласы бар) табысына қарамастан төленеді.
АӘК табысы аз отбасыларға, соның ішінде көпбалалы отбасыларға төленетін болады. Ең төмен күнкөріс деңгейінің 70%-ы тағайындаудың шекті критерийі болып қала береді. Егер еңбекке қабілетті отбасы мүшесі ұсынылған жұмыстан және жұмыспен қамтуға жәрдемдесу шараларынан бас тартса, онда АӘК төлемі тек оған ғана емес, бүкіл отбасына да тоқтатылады
Табысы аз отбасылардан шыққан балалар үшін кепілдендірілген әлеуметтік пакетті енгізу ұсынылады. 1 жастан 6 жасқа дейінгі балаларды азық-түлік жиынтығымен және гигиеналық құралдармен, 6 жастан 18 жасқа дейінгі балаларды мектептерде ыстық тамақпен, оқу құралдарымен және мектеп киімімен қамтамасыз етеді, сондай-ақ оларға мектепке дейінгі жол жүру шығындары өтеледі. Медициналық, оның ішінде стоматологиялық көмек 18 жасқа дейінгі балаларға тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру шеңберінде көрсетілетін болады.
Более 340 тыс. многодетных семей будут получать новое госпособие с 1 января 2020 года
По прогнозам специалистов Министерства труда и социальной защиты населения РК, на выплату государственного пособия по многодетности смогут претендовать 340,3 тыс. семей, в которых 4 и более детей. Необходимо учитывать, что к моменту введения этого пособия количество его получателей может возрасти ввиду увеличения числа многодетных семей в Казахстане.
Введение данного госпособия является одним из трех основных направлений поддержки малообеспеченных и многодетных семей, предусмотренных в новых механизмах оказания адресной социальной помощи (далее – АСП), разработанных МТСЗН РК по поручению Главы государства, озвученному в Послании народу Казахстана от 2 сентября т.г. В ближайшее время МТСЗН РК планирует внести соответствующий законопроект на рассмотрение Парламента РК.
Вышеуказанное госпособие планируется выплачивать всем многодетным семьям, имеющим 4 и более несовершеннолетних детей или студентов очной формы обучения в возрасте до 23 лет, вне зависимости от их дохода. Размеры госпособия будут дифференцированные в зависимости от количества детей. Так, семьи с 4-мя детьми будут получать 42 500 тенге, с 5-ю детьми – 53 125 тенге, с 6-ю детьми – 63 750 тенге, с 7-ю и более детьми – 74 375 тенге.
В среднем размер пособия будет составлять 10-11 тыс. тенге на каждого ребенка, что в 4-7 раз больше аналогичных пособий, назначение которых было прекращено с 2018 года.
Стоит отметить, что в Казахстане на сегодняшний день насчитывается 3151 семья, имеющая более 7 детей. Многодетным матерям, награжденным подвесками «Алтын алқа», «Күміс алқа» или получившим ранее звание «Мать-героиня» и награжденным орденом «Материнская слава», выплачиваются отдельный вид госпособия, средний размер которого составляет 16 160 тенге. По состоянию на 1 октября текущего года его получают почти 235 тыс. человек. Выплата этого госпособия сохраняется.
Напомним, 7 октября т.г. на заседании Правительства РК Министр труда и социальной защиты Биржан Нурымбетов презентовал новые механизмы оказания АСП, которые планируется внедрить в Казахстане с 1 января 2020 года.
«Основной принцип – государство будет помогать тем, кто действительно нуждается в помощи, в первую очередь детям и многодетным семьям! Трудоспособные граждане должны работать, государство поможет в трудоустройстве или занятии малым бизнесом. Государственная помощь будет включать в себя: поддержку многодетных семей, адресную социальную помощь малообеспеченным семьям, гарантированный социальный пакет для детей из малообеспеченных семей», – сообщил Биржан Нурымбетов.
АСП будет выплачиваться малообеспеченным семьям, в том числе и многодетным. Пороговый критерий для назначения в 70% от ПМ остается. Если трудоспособные члены семьи отказываются от предложенной работы и мер содействия занятости, то выплата АСП будет прекращаться не только им, но и всей семье.
Для детей из малообеспеченных семей предлагается внедрить гарантированный социальный пакет. Детей в возрасте от 1 года до 6 лет обеспечат продуктовыми наборами и гигиеническими принадлежностями, в возрасте от 6 до 18 лет – горячим питанием в школах, учебными принадлежностями и школьной одеждой, также им будут возмещаться расходы на проезд до школы. Медицинская помощь, в том числе стоматологическая, детям до 18 лет будет предоставляться в рамках гарантированного объема бесплатной медицинской помощи и обязательного социального медицинского страхования.
