Тарихқа тұнған таң: Кеген музейіндегі ерекше кездесу

Көптен бері жоспарланып жүрген Бекарыс екеуміздің Кегендегі музейге сапарымыз осы аптада жүзеге асты. «Музей деген не?» деп жиі сұрайтын балама да тарихи орынның мәнін өз көзімен көріп, түсінуге мүмкіндік туды. Кегенге бару сәті түскенде, жол бойы оған музей – ел тарихы мен мәдениетін сақтайтын қазына қоймасы екенін әңгімелеп отырдым. Бала болса, ертегі әлеміне жол тартқандай қуанып, асыға жетуді күтті.
Кеген ауданы бізді жаздың өзінде сезілетін қоңыр салқынымен қарсы алды. Музей алдынан әкесі көліктен түсіріп кеткен соң, екеуміз ішке беттедік. Жылы киімін шешіп үлгермей жатып, балам залдарды аралап кетуге асықты.
Алғаш назарымызды аударған – әйгілі Алтын адам ескерткіші. Әйнекпен қоршалған жәдігердің айналасында көне ыдыстар мен қару-жарақтар қойылған. Өзге музейлерде тік қойылатын Алтын адам бұл жерде жерленген қалпында сақталыпты. Бұл ерекшелік-балам екеумізге ерекше әсер қалдырды.
Баламның алғашқы сұрақтары да дайын екен:
– Киімі шынымен алтын ба? Бұл адам өмірде болған ба?
Оған жауап беріп тұрып, өзім де тарихи деректерді ой елегінен бір қайтара өткіздім.
Келесі залда түрлі құстардың экспозициясы ұсынылған: бүркіт, қарға, торғай, үйрек, қырғауыл– бәрі де табиғи тұрпатына сай әсерлі қойылған. Жақыннан көрген қарға мен торғайдың өзі балама жаңаша қызық болып көрінді. Кейінгі сөрелерде түлкі, барыс, суыр секілді аңдар қойылған. Залдың бір қабырғасына бейнеленген Хантәңірі тауының көркем суреті ерекше көз тартады.
Музейдің табиғат тарихына арналған бөлімі де әсерлі. Палеозой мен мезозой дәуірінен қалған бауырымен жорғалаушылар қалдықтары, алып мамуттың тісі мен сүйегі баламның қызығушылығын одан сайын арттырды.
Келесі бөлмеде қазақтың ұлы зерттеушісі Шоқан Уәлихановтың еңбектері мен сапарларынан сыр шертетін материалдар қойылған. Ал Шарын шатқалынан табылған жануарлар бейнелері табиғаттың тағы бір құпиясын ашқандай болды.
Баламды ең көп ойландырғаны – ежелгі адамдардың аң аулау көрінісі. «Олар қалай тамақ тапқан? Қалай өмір сүрген?» деген сұрақтарына шамам келгенше жауап бердім.
Шамамен бір сағатқа созылған музей аралауымыз әсерге, таңданысқа толы болды. Шыққан сәтте ғана балам тоңғанын айтып, курткасын сұрады. Қызықтан тоңғанын да сезбей қалыпты. Ауылға қайтқанша, көргенімізді қызыға талқылап, әсермен бөлісіп отырдық.
Бұл сапар – баланың танымын кеңейтіп қана қоймай, ата-бала арасындағы байланысты да бекемдей түскен маңызды күн болды.

Айжан Омарова,
Ыдырыс Көшкінов атындағы
орта мектептің қазақ тілі мен
әдебиеті пәні мұғалімі,журналист.